Het Olavspad
In het spoor van Olav de Heilige
Route van Gea van Veen
Een pelgrims-fietsroute van Oslo langs Mjøsa, het grootste meer van Noorwegen, via het schitterende Gudbrandsdal, over de betoverende hoogvlakte Dovrefjell naar Trondheim.
De route
In de middeleeuwen waren pelgrimages een vorm van massatoerisme. Trondheim in Noorwegen was toen net zo’n belangrijke pelgrimsbestemming als Santiago, Rome en Jeruzalem. De pelgrims liepen naar het graf van de heilige Olav in Nidaros, de oude naam van Trondheim. Diverse routes zijn opnieuw toegankelijk gemaakt voor de moderne pelgrim. Maar van massatoerisme is hier absoluut geen sprake en vergeleken met de route naar Santiago de Compostella een oase van rust.
Van het Olavspad van Oslo naar Trondheim heeft Gea van Veen nu een fietsroute gemaakt. Het Olavspad doorkruist de hele ‘druppel’ van Noorwegen, een land vol zuivere lucht en eindeloze natuur. Je fietst door boerenland, langs het grootste meer van Noorwegen, door het bosrijke Gudbrandsdal dat steeds hoger en smaller wordt, trekt over de ruige en betoverende hoogvlakte Dovrefjell en daalt af naar het Trondheimfjord en de kathedraal van Nidaros.
Het Olavspad volgt waar mogelijk het middeleeuwse pelgrims pad naar de Nidaroskathedraal in Trondheim. Voor fietsers zitten daar pittige stukken tussen, die prachtig zijn, maar je kunt vaak kiezen voor een comfortabeler en makkelijker te fietsen alternatief. Je levert dan wel in op natuurschoon en/of stilte.
Ook kun je kiezen voor de route “Noorwegen tussen Oslo en Trondheim” die gebruik maakt van wegen die met normale bepakte fietsen beter te berijden zijn. Bovendien biedt deze route een alternatief voor de terugweg.
Praktische informatie
Het Olavspad is een pittige en uitdagende route. Reken er op dat de dagafstanden waarschijnlijk korter zijn dan je gewend bent. Een goede basisconditie is een must. Regelmatig klim je uit het dal naar boven en vanwege de wisselende wegkwaliteit zal je lang niet altijd zorgeloos naar beneden kunnen afdalen. Hoewel de heuvels en bergen niet hoog zijn, zijn het er wel veel en soms ook steil. Er zal er dus ook regelmatig een beroep op je uithoudingsvermogen worden gedaan.
De route voert voor een belangrijk deel over moeilijk berijdbare paden, meer dan gebruikelijk voor fietsroutes. De schrijfster beveelt 50mm banden aan. Voor een indruk van de zwaarte van de route is het goed om de ervaringen van fietsers (hieronder) te lezen.
Dit gezegd hebbende: je kan de dagen zo lang en zo kort maken als je wil, want er zijn veel overnachtingsmogelijkheden. De pelgrimsaccommodaties staan op wandel-dagafstanden van elkaar (max. 30 km). Je zou zelfs kunnen overwegen om geen tent mee te nemen, dat scheelt gewicht. Neem je wel je tent mee, dan heb je naast de accommodaties ook nog volop keuze uit campings en wildkampeerplekken.
Ook zijn er voor een aantal zware stukken alternatieve routes opgenomen. Mocht je om wat voor reden dan ook het even niet zien zitten om de zoveelste klim van de dag te maken, dan zijn er in veel gevallen uitwijkmogelijkheden. Laat de zwaarte en de uitdagingen je dus vooral niet afschrikken! Overigens word je rijkelijk beloond voor je inspanningen: de uitzichten zijn schitterend en doen je gelijk vergeten dat je enige moeite hebt gedaan om hiervan te kunnen genieten. En je hebt een prachtig excuus om even te pauzeren.
Met een paar rustdagen – Oslo en Trondheim zijn zeer de moeite waard om te bezichtigen – kom je uit op zo’n 10 dagen tot twee weken.
De gids bevat:
- etappe-indeling per regio
- kaarten met de fietsroute
- kaarten met alternatieve routes
- hoogteprofielen per etappe
- een globale routebeschrijving
- een extra navigatietekst bij lastige stukken
- informatie over zwaarte en wegkwaliteit
- beschrijving alternatieve routes
- informatie over bezienswaardigheden
- vermelding van accommodaties, winkels en horeca
- alle informatie om de tocht naar eigen voorkeur in te delen
- Drie extra fietsroutes: Fietsen in Oslo (15 km), Fietsen op Nes & Helgøya (79 km) en Tour de Dovre (125 km)
- informatie over vervoer
N.B. Er wordt in de gids regelmatig verwezen naar websites. Deze worden aangegeven met de Via-Gaia-groene kleur. Je vindt deze links terug in een overzicht op viagaia.nl/links.
In deze gids is er voor gekozen een globale routebeschrijving te geven. In principe volstaan de kaarten om goed te kunnen navigeren. Daar waar de fietsroute gelijk loopt aan de wandelroute is het nog makkelijker: deze is namelijk erg goed bewegwijzerd.
Omdat in deze huidige tijd weinigen op pad zullen gaan zonder GPS of smartphone, met daarop een GPS-track, maakt dit een gedetailleerde beschrijving overbodig.
De delen die niet bewegwijzerd zijn of lastiger te navigeren, worden uitgebreider beschreven.
Van en naar de route
- per trein in combinatie met de veerboot (boek je reis op fiets-mee.nl)
- per vrachtboot (Volvo-boot)
- per vliegtuig
Kijk hier voor uitgebreide opties: https://viagaia.nl/fietsroutes/olavspad/praktisch#vervoervanennaarroute
Vervoer onderweg
In Noorwegen kan de fiets mee in de trein en de bus. In de gids staat beschreven hoe je dat het beste kan regelen.
De route vormt samen met het St. Olavspad in Zweden en Onderweg naar St. Olav één grote route van bijna 2.000 kilometer, genaamd ‘In het spoor van St. Olav’. Fiets je deze gehele route dan is het begin- en eindpunt in Oslo. In de loop van 2023 zal deze gehele route gereed zijn.
Als zelfstandige route is deze te combineren met:
Naar (of vanuit) Oslo
- Jutlandroute: je kunt er voor kiezen om in Frederikshaven (DK) de veerboot te nemen naar Oslo
- Noorwegen – Tussen Oslo en Trondheim: in Oslo
- EuroVelo 12 – North Sea Cycle route: vanuit Göteborg aan de Zweedse westkust fiets je via deze route naar Oslo
Vanuit (of naar) Trondheim
- Noorwegen – Langs de kust naar de Noordkaap: in Trondheim
- Noorwegen – Tussen Oslo en Trondheim: in Trondheim
- Voor de avonturiers: met de Hurtigruten vanuit Trondheim. Een kustboot die iedere dag langs de kust van Noorwegen vaart tussen Bergen en Kirkenes en vice versa en tussendoor diverse havens aandoet. Zuidwaarts: vertrektijd 9:45 uur ’s morgens. De boot arriveert de volgende dag om 14.30 uur in de stad Bergen. Vanuit Bergen kan je of langs de kust verder fietsen (EuroVelo 12), of landwaarts (bijv. de Rallarvegen) Noordwaarts: vertrektijd 13:15 uur. Twee suggesties:
1. om 19:00 uur komt de boot in Stamsund aan. Je kan over de Lofoten verder langs de kust fietsen.
2. de boot arriveert de volgende dag om 9:00 uur in Kirkenes, het eindpunt. Vanuit Kirkenes zuidwaarts fietsen door Finland (bijv. de EuroVelo 13 – IJzeren Gordijn).
Meer informatie over de boot is te vinden op de website van Hurtigruten.
Routeboekje bestellen
Meer informatie over het bestellen en donateursvoordelen
GPS-track downloaden
Deze route is niet van Europafietsers. Voor GPS en meer informatie verwijzen we naar de website van de maker.
Deel deze route
Fotoalbum
Ervaringen van fietsers
Wil je graag vertellen waarom je deze route leuk vond, wil je anderen laten delen in wat je beleefde of wil je met ons een blog delen? Vul dan hieronder je ervaring in.
Heb je vragen over de route, dan kun je (als je donateur bent) beter je vraag stellen op het Forum, daar is het makkelijker om met anderen in contact te komen. Of je stuurt je vraag in via Contact - onderwerp Algemeen.
Deel jouw ervaring
fietser met bepakking (geen bikepacker) maar o zo prachtig.
De wandel pelgrimsroute route wordt zoveel mogelijk gevolgd en de grote wegen worden zoveel mogelijk vermeden, waardoor je moet klimmen en vaak iets hoger dan de autoweg rijdt met prachtige uitzichten.
De gids heeft duidelijke alternatieven als het klimmen je teveel wordt. Ook staat dan goed beschreven wat je mist.
Dovrefjell is geweldig, ik heb helaas niet gehele stuk kunnen doen omdat ik te vroeg in het jaar was, vanwege smeltende sneeuw (eind mei)
De pelgrimsaccommodaties zijn heel fijn , betaalbaar en heel gastvrij, overal had ik een keuken om zelf te koken, wat je meer vrijheid geeft in budget, noorwegen is immers duur. Neem contant geld mee voor deze route, niet iedere pelgrimsgelegenheid heeft een kaart betaalmogelijkheid.
En trek voldoende tijd uit voor de route. Ik heb er 12 dagen over gedaan en niet de extra aangeboden fietstochten.
De route is een aanrader voor de meer ervaren fietser met bepakking die naast een geweldig landschap ook van enige uitdaging houdt.
Han Geurts (intro aflevering #86 en Jutlandroute #89) bespreekt in deze podcast zijn fietsbeleving op het Olavspad van Oslo naar Trondheim. Het is uit eerste hand, want hij was de dag ervoor aangekomen in Trondheim en is nu ongeveer op de helft van zijn route naar de Noordkaap. Het is een bruikbare review voor als je ook geïnteresseerd bent of inspiratie wilt opdoen.
Wij hebben in juli/augustus het Olovspad gefietst. Een prachtige route: we hebben genoten van de geweldige natuur en het landschap, de musea en de relaxte steden. Over de fietsroute zijn in aanvulling op bovenstaande reacties kritische opmerkingen te maken: soms wordt de route meer een mountainbike-track, die niet geschikt is voor de vakantiefietser, die zwaar bepakt over het pad moet. Een onverharde route kan heel goed maar keien op het pad en tegelijkertijd het overbruggen van behoorlijke hoogteverschillen horen in ieder geval niet thuis in een hoofdroute. Dat is het meest duidelijk op de route na Hjerkinn.
En wat betreft het door Gerrit Koelewijn genoemde traject tussen Faberg en Øyer: daar loopt de route op een locale weg eerst langs de E6. Dan ben je blij als je een stukje na Fåberg een eind de helling op moet klimmen. Het levert je een prachtig uitzicht op de de Lågen op. Na Øyer heb je op de locale weg langs de rivier al snel geen last meer van de E6 en zou daarmee een prima route zijn (de E6 duikt hier in een tunnel). Dat laat onverlet, dat ik de hoger gelegen Olovspad-fietsroute graag als alternatieve route zou willen behouden. Daar hebben wij in de Stalbersvea overnacht, een pelgrimshut met een fenomenaal uitzicht over het Gudbrundsdal. Je moet er behoorlijk voor klimmen over goed begaanbare, deels onverharde, paden, maar voor ons was dat dankzij onze trapversterking geen probleem.
Trouwens ook voor het traject tussen Fåvang en Ringebu lijkt het alternatief mij meer geschikt als hoofdroute. Wel meer klimmen, maar door ons steeds goed te fietsen. We hoefden hier niet te lopen. Zie ook de ervaring van Saskia Schrijver over dit deeltraject.
En tot slot: de in het routeboekje vaker voorkomende “verontschuldigingen” dat de pelgrimsroute voor wandelaars op bepaalde deeltrajecten niet gevolgd kan worden irriteerden mij. De schrijfster lijkt daarmee te suggereren, dat de ervaring op pelgrimsfietsroute minder is dan op de wandelroute. Dat is niet nodig. De fietsroute is echt de moeite waard en het traject is op de meeste plaatsen goed gekozen.
In juni 2022 fietsten wij het Olavspad. We hadden een lezing van Gea van Veen gevolgd en waren er ons van bewust dat het wel eens een zware, maar mooie tocht zou kunnen worden. Nu hebben wij al meerdere keren in Noorwegen gefietst en ook in landen als Schotland en IJsland, dus kom maar op met die hoogtemeters!
Het is inderdaad wel een zware tocht voor met een fiets met bepakking en dat komt waarschijnlijk doordat toch zoveel mogelijk de wandelroute gevolgd wordt. Soms kan het ook echt niet anders, maar er zitten ook stukken tussen die je wel anders kunt doen als je niet al te veel waarde hecht aan de pelgrimsroute. Dus wij hebben een beetje van Gea gedaan en een beetje van onszelf.
Lees ons verslag en/of bekijk het overzicht
Het Olavspad.
Noorwegen is natuurlijk een heel mooi land. Met elk verblijf daar ben je in een natuur die niet of nauwelijks te vergelijken is met die in andere landen in Europa.
Het is een land waar prachtige korte en lange wandeltochten gemaakt kunnen worden. De voorzieningen voor de trekker door de natuur zijn uitstekend.
Een fietstocht is wat anders dan een wandeltocht. Voor een aantal trajecten van de nieuwe route “Het Olavspad” geldt juist het bezwaar dat het te weinig een fietsroute is.
De filosofie die de nieuwe route uitstraalt, is dat de hedendaagse fietser of fietsster zoveel mogelijk de ervaring dient te ondergaan die de wandelaar ervaart, want de oorspronkelijke reis van de pelgrim gaat over waar mogelijk oude wandelpaden en dat moet zoveel mogelijk benaderd worden.
De schrijfster en samenstelster van de route, Gea van Veen, verontschuldigt zich dan ook meermaals in het routeboekje als afgeweken moet worden van de oorspronkelijke wandelroute omdat het wandelpad volstrekt ontoegankelijk is voor de fiets. Een aantal malen wordt in de beschrijving gewaarschuwd voor een bepaald traject van de hoofdroute dat bij (recente) nattigheid slecht of moeilijk begaanbaar zal zijn en dan wordt een alternatief stukje aanbevolen. Dat stukje is dan ook netjes op de kaart ingetekend en als gps-spoor beschikbaar. Na enkele malen de hoofdroute gevolgd te hebben omdat het droog was hebben we definitief de knoop doorgehakt in die zin: als Gea aangeeft het alternatief te gebruiken bij nattigheid gebruik dat dan ook onder betere omstandigheden, want het traject zal meer ergernis dan plezier opleveren wegens de slechte begaanbaarheid over het onverharde pad.
Een ander voorbeeld betreft het traject tussen Fåberg en Tretten. Het traject is ruim 25km lang. De route volgend zou je twee keer van een hoogte van 200m naar een hoogte van 400m moeten klimmen, terwijl er een zeer rustige geasfalteerde voormalige hoofdweg langs de rivier Lågen gaat met mooi uitzicht op de bergen/heuvels. De hoofdroute (grotendeels een gruisweg) is natuurlijk ook mooi, maar waarom moet per se die wandelroute gevolgd te worden?
Een laatste voorbeeld van een traject waarvan het begin niet thuishoort in een fietsroute, is het traject van Hjerkinn naar Kongsvold. In ieder geval zou ik dat traject nooit deel laten uitmaken van de hoofdroute. De hoofdroute zou van Hjerkinn helaas, omdat het niet anders kan, over de E6 dienen te lopen. Wat is er aan de hand daar: Langs de camping in Hjerkinn gaat een wandelpad gedurende ruim 800m met een gemiddeld percentage van 11,5% omhoog waarlangs de bepakte fiets mee omhoog gezeuld moet worden. Daarna krijg je natuurlijk, het is Noorwegen, een prachtig stuk van 7km over de hoogvlakte. Voor een ATB, licht bepakt, een leuke uitdaging.
Laat ik duidelijk zijn ook zonder de door mij aangehaalde bezwaren tegen bepaalde delen van de route zal de pelgrimstocht per fiets één van de zwaardere soort zijn en voor het overige heb ik genoten van Noorwegen en deze route.
Conclusie:
Een beetje lijden op een pelgrimsroute kan geen kwaad, maar je moet niet overdrijven.
Beste Gerrit,
Wij hebben het Olavpad gefietst en ik herken jou opmerkingen. Heb jij misschien een tip voor een andere Noorse route die we deze zomer kunnen fietsen? Ik weet niet zo goed waar ik moet zoeken.
Sportieve groet
Talante en Rien