Euroroute-R1
Een kennismaking met Oost Europa
Mede door zijn lengte kom je op deze route van alles tegen: sfeervolle plaatsen, prachtige Hanzesteden met baksteengotiek, bruisend Berlijn, maar ook… grauwe en lelijke woningbouw.
De route
En uiteraard sporen van de geschiedenis, de Duitse en Russische aanwezigheid in de oostelijke gebieden, de gevolgen van de wereldoorlogen, de communistische tijd, de periode van voor en na ‘de Wende’. Verderop in Polen en de Baltische staten is het ‘Oosten’ nog veel sterker aanwezig, om van Kaliningrad en het gebied bij St. Petersburg maar niet te spreken.
Je maakt kennis met het leven in Oost-Europa, de gastvrije bevolking, de verschillen tussen de diverse landen.
De fietsroute Euroroute-R1 is voor een groot deel bewegwijzerd. Aan de ontbrekende stukken wordt gewerkt (Rusland en Letland). Maar door het ontbreken van bordjes, slechte leesbaarheid, of verdraaien is het niet mogelijk de route te rijden zonder kaart of routeboekje. De bordjes variëren nogal, je kunt duidelijk zien dat er verschillende organisaties in verschillende tijdspannes aan de slag zijn geweest: paddenstoelen, paaltjes met groene of rode letters, combinatie met lokale of landelijke routes, etc.
In Duitsland is de bewegwijzering meestal goed, in Polen is de kaart (en/of GPS) absoluut onmisbaar. Sinds 2019 kan voor passage Kaliningrad ook enkele dagen van te voren een E-Visum aangevraagd worden.
Praktische informatie
De route is veelal vlak, rustig fietsen door landschappelijk fraaie gebieden. In de Harz moet flink geklommen worden, soms onverhard. Hoe oostelijker, hoe meer de wegkwaliteit te wensen overlaat. Soms is er een keuze tussen (zeer) slecht wegdek of een vrij drukke hoofdweg. Ook het verkeersgedrag is niet wat we in West Europa gewend zijn.
- Bikeline, Europa Radweg R1, van Arnhem tot de Duits-Poolse grens, 1.030 km
- IS.Radweg, Europaradweg R1, deel 1 van Berlijn tot Litouwen, 1.100 km (135 in Duitsland)
- IS.Radweg, Europaradweg R1, deel 2 van Klaipèda naar St.Petersburg, 1.240 km
NB:
De deeltjes 3 (Boulogne-Münster) en 4 (Münster-Berlijn) van IS.Radweg kunnen we niet aanbevelen. Op het Duitse traject is Bikeline overzichtelijker, en voor Boulogne-Nederland bestaan diverse Nederlandstalige alternatieven.
Alle boekjes zijn op watervast papier en geven informatie over de noodzakelijke voorzieningen langs de route, stadsplattegronden en landeninformatie (inclusief visum-zaken). De namen in Rusland zijn zowel in Cyrillisch schrift als in ‘gewone’ letters. Ook de oude Duitse namen worden gegeven.
Reken in het oosten niet op de kwaliteit campings en hotels die we in Duitsland of Frankrijk gewend zijn.
Er is ook een app beschikbaar, waarin de belangrijkste informatie uit het routeboekje is opgenomen. Daarnaast is uiteraard gebruik gemaakt van de mogelijkheden tot extra functionaliteit die een app biedt. Uitgebreide informatie hierover is te vinden bij de Fietsvakantiewinkel-routeapp.
De routes voor deze app zijn ook in onze webwinkel aan te schaffen.
Op de speciale website https://www.europaradweg-r1.de kan veel gezien en gelezen worden over de route, de natuur en cultuur in de negen landen die de route aandoet.
Tot aan de Poolse grens zijn er genoeg onderkomens met bedden. Vanaf daar wordt het wat lastiger. Neem een tent mee om te kunnen kamperen. Campings zijn soms dun gezaaid: ter plekke even een dagplanning maken.
Trein
- Langs de hele route tot Polen zijn stations.
- Met regionale treinen en de Intercity van en naar Berlijn kan Nederland goed bereikt worden.
- Ook Marlbork/Gdansk hebben goede verbindingen.
Boot
Reizen naar en van diverse Baltische havensteden kan met de veerboot via Noord-Duitsland. Ook terug vanaf St. Petersburg.
Vliegtuig
Terug vanuit St. Petersburg.
Deze route is te combineren met de volgende routes:
- Ring 1 (Weser Radweg): in Höxter
- Ring 2 (Saale Radweg): in Bernburg
- Ring 3 (Oder–Neisse Radweg): in Küstrin/Kostrzyn
- Ring 4 (EuroVelo 9): in Koronowo
- EuroVelo 13, IJzeren Gordijn: bij Ilsenburg (Harz), in Litouwen en in Riga
- EuroVelo 10, Oostzee Rond: in Litouwen en Rusland
Routeboekjes bestellen
- Europa-Radweg R1: van Arnhem tot de Duits-Poolse grens (Bikeline)
- Europaradweg R1 deel 1: van Berlijn tot Litouwen
- Europaradweg R1 deel 2: van Klaipèda naar St. Petersburg
Meer informatie over het bestellen en donateursvoordelen
Extra informatie downloaden
- Op de site van IS.Radweg staat een etappeplanner voor de hele route (ook als app voor smartphone)
- Europafietsers geeft enige aanvullende routeinformatie – november 2010 (pdf, 23.76 Kb)
GPS-track downloaden
- Het routeboekje Arnhem-Berlijn is niet van Europafietsers maar van Bikeline. In het Bikelineboekje staat een QR-code waarmee de GPS kan worden gedownload.
- De routeboekjes van IS-Radweg worden geleverd met GPS.
Route-App
Ook verkrijgbaar als Route-App
Deel deze route
Ervaringen van fietsers
Wil je graag vertellen waarom je deze route leuk vond, wil je anderen laten delen in wat je beleefde of wil je met ons een blog delen? Vul dan hieronder je ervaring in.
Heb je vragen over de route, dan kun je (als je donateur bent) beter je vraag stellen op het Forum, daar is het makkelijker om met anderen in contact te komen. Of je stuurt je vraag in via Contact - onderwerp Algemeen.
Deel jouw ervaring
In augustus 2023 tijd mogen en kunnen nemen om mijn 2 jaarlijkse fietstocht – 1 maand lang – te doen. Het plan was om richting Gdanks of Warchau te rijden en vandaar uit met trein of flix bus terug te keren. Hieronder overzicht van de gefietste etappes. Het doel was R1 te volgen en dit in grote lijnen gedaan maar de richtinggever was vooral google maps.
De wegen (vooral vanaf Oost-Duitsland) zijn een afwisseling van zand-, bos,- grind- en asfaltwegen. Zet de bandendruk niet te hoog en zorg voor lekbestendige buitenbanden. Af en toe was de weg afgesloten met slagboom of hekken. Met fiets gemakkelijk te omzeilen en je daardoor niet laten afschrikken. Over gans de tocht heb ik mooi en aangenaam fietsweer gehad. Soms vele kilometers gefietst zonder mensen of huizen tegen te komen.
De wegwijzering van de R1 route is niet altijd aanwezig…
Vertrokken vanuit Herent (België) – gepakt en geladen (15 kg) om op de R1 aan te sluiten in Vreden (Duitseland).
16/08 : Herent – Bergendijk (88km) : 80% van de rit langs kanalen en Ravels. Daar op boerderij camping mijn tentje opgezet.
17/08 : Mill (Nederland) (70 km) : mooie fietsbeleving – lichte tegenwind. Nacht doorgebracht op ontmoetingscamping (heel tof concept- iets “wildere en ongedwongen natuurcamping) – aanrader
18/08 : Doetichem (Nederland) (75 km) : geflirt met Duits-Nederlandse grens. Camping Distelheide (bosrijke camping- 8km van dorp)
19/08 :Billerbeck (Duitsland) – geen camping te vinden… klein hotelletje in aangenaam stadje.
20/08 : Sassenberg (65 km) Camping – Vooral laten leiden door Google maps ipv R1 route. Grotendeels gescheiden fietspaden, boswegen en af en toe single tracks MTB pad.
21/08 : (omgeving Detmold) – 65 km (heuvelachtig) boerderijcamping.
22/8: 60 km Bad Pyromont – heuvelachtig gebied – grotere camping
23/08 : Bad Gandersheim 65 km – mooie avontuurlijke rit – met steilere klim. Bospaden, grindwegen – voor de eerste maal WAAW -gevoel.
24/08 : Goslar – en rustdag – gezellige aangename stad. Kleren wassen, lekker gaan eten, stad bezoeken.
26/08 : Kennismaken met vroegere Oost-Duitseland (Haberstadt – camping) – andere fietsbeleving. Grindwegen, kasseien in elk dorpje, desolater gevoel. Open ruimtes zijn indrukwekkend. Daarvoor doen we het 🙂
27/08 : 65 km – kleinere boerenweggetjes, door bos, single tracks, grindwegen. Camping langs Elbe (omgeving Maagdenburg).
28/08 : 70 km – camping Stendal –
29/08 : Rathenow – camping op 2 km – typische Oostduits stadje
30/08 : Ketzin : mooie camping aan meer (45 km)
31/08 : Potsdam en dan bezoek van mijn vrouw om Berlijn te ontdekken – 3 dagen
Na Berlijn :
04/09 : camping Natur Park Marksche Schweiz – (60 km) Laatste dag Duitsland
05/09 : Grens overgefietst Kostrzyn (Polen) – weer andere fietsbeleving. Daar geen camping gevonden en trein genomen (40km) Gorzow. Daar nog 27 km gefietst naar Skwierzyna camping
06/09 : Miedzychod – daar camping huisje gehuurd voor 1 nacht – mooie tocht langs de Warta en door bos naar
07/09 : Sierakow (aanrader) – daar 2 nachten verbleven om met kano de Warta af te varen
09/09 : Oborniki – gefietst langs Warta : rustiek, zandwegen, kasseien, asfalt en tanksporen. Beslist om einddoel Poznan te nemen en daar flixbus naar huis
10/09 : Poznan – mooie fietstocht naar Poznan – avontuurlijk
11/09 : bezoek aan Poznan (vroegere hoofdstad van Polen) – de moeite
12/09 : flixbus naar huis
13/09 : thuis
Afgelopen voorjaar (22/5-22/6-1923) fietsten mijn vrouw en ik vanuit Dordt via Arnhem en Berlijn naar de grens met Kaliningrad; het plan is volgend jaar de reis vanuit Klaipeda te vervolgen. Uiteraard slaan we ook St. Petersburg over; daar kunnen we waarschijnlijk niet terecht , maar we willen het ook niet. We hadden prima weken, maar ik deel graag mijn ervaring met de gidsjes.
Hierboven staat: “De deeltjes 3 (Boulogne-Münster) en 4 (Münster-Berlijn) van IS.Radweg kunnen we niet aanbevelen. Op het Duitse traject is Bikeline overzichtelijker …” Nu is het gidsje van Detlef Kaden IS-Radweg Teil 1 dat we in Polen gebruikten prima bevallen; veel beter dan het Bikeline-deel waarmee we door Duitsland fietsten. De kaarten zijn veel overzichtelijker, al fietsend goed te lezen, de toeristische informatie is beperkter en de informatie over overnachtigsmogelijkheden veel toegankelijker. Bikeine geeft een heel verhaal over heel veel bezienswaardigheden, maar om campings en andere slaapplekken te vinden in het boekje is echt een uitdaging.
Voor beide gidsen geldt overigens dat het flink puzzelen is om dagtochten te plannen aan de hand van beschikbare campings, én – positief – dat de GPS-tracks prima zijn.
Dus ik weet niet was er mis was met de delen 3 en 4 van IS-Radweg; waarschijnlijk geldt de opmerking voor oudere uitgaven. Maar ik zie op https://www.is-radweg.de/isr-verlag.php dat er een “überarbeitete Auflage” (2022) is van deel 3 van dezelfde auteur, Detlef Kaden. Ik vermoed zomaar dat het oordeel daarover anders uitpakt dan over de eerdere versie.
Sinds kort kun je weer een visum aanvragen voor Rusland (nu zelfs heel makkelijk via internet) en is st. Petersburg weer goed te bereiken. Alleen kun je er geen geld pinnen van je eigen rekening vanwege de boycot (je zult dus voldoende contant mee moeten nemen) en terugreizen kan alleen met de fiets (er gaan geen vliegtuigen en op de bussen naar Finland kunnen fietsen zelden mee). Maar Petersburg is een prachtige stad en niet ver van de grens met Finland.
Aanvulling: de grens tussen Rusland en Finland is door de Finnen gesloten. De enige terugweg zou dus via Estland zijn. Er gaat een bus vanuit Petersburg tot aan de grens. Of deze fietsen mee neemt weet ik (nog) niet.
De afgelopen 2 weken (juli 2023) van Arnhem tot Poolse grens gefietst via R1 met Koga World Traveller (geen ondersteuning) en 20 kilo bagage. 1050 km. Zo hier en daar wat anders gereden (bijvoorbeeld rechtsom Berlijn ipv erdoor). Meestal goed bewegwijzerd, maar her en der ontbreken wel eens bordjes of is een stuk weg opgebroken en moet je de U-route voor fietsers volgen, die echter niet altijd ook voor de R1 geldt. De app van de fietsvakantiewinkel is waardeloos, die zegt dan alleen: “je bent niet op de goede weg”. Demotiverend en weinig behulpzaam. Maar met Google Maps kom je er wel weer. Weinig campings vlak langs de route en weinig horeca. Maar met wat zoeken is er altijd wel ergens wat te vinden. Zelf heb ik steeds gekampeerd (dagtrajecten van 60-100 km). De campings die ik vond waren allemaal (op 1 na) zeer vriendelijk voor fietsers. De info in de app is volslagen achterhaald. Het boekje is wat beter en dan heb je in ieder geval een goede kaart. Jammer genoeg staan daar nog niet altijd knooppunten in die in het westen steeds meer voorkomen. Ik wilde uiteindelijk naar Petersburg en dan is het toch wel een omweg. Maar het is wel een grotendeels autovrije route (veel bospaadjes en onverhard, in het oosten nog vaak kasseien. Iets dikkere banden is aan te raden) en soms lang minder drukke wegen. Terugreizen vanuit Duitsland per trein is goed te doen. De regiotreinen hebben erg veel fietsruimte (reserveren niet nodig). Voor de IC’s moet je reserveren, maar dan ben je ook verzekerd van een plaats voor je fiets. Vanaf Munster begon ik het echt mooi te vinden. Meer afwisseling, wat glooiender en hoe hoe oostelijker je komt hoe uitgestrekter en rustiger. Je gaat vlak langs de Harz, erg mooi, maar daar wel wat klimmen, maar nooit >6%, en dan meestal maar even.
Ik ben in juli ’22 in 9 dagen van Winterswijk naar Berlijn gefietst (90km/dg). Met een redelijke fietsconditie is het goed te doen. Route is erg landelijk over rustige weggetjes, ook regelmatig onverharde boswegen en kasseien (beperkt zich tot dorpen, daarbuiten nauwelijks). Een hybride fiets met dikkere banden (zelf had ik 50 mm) is aan te raden, een racefiets niet. De route loopt langs de noordzijde van de Harz, dat vond ik een pittige dag. Op en af over korte soms steile bospaden met los grof grind en gaten, maar de zware stukken duren nooit lang. Verschillen tussen het westelijke en oostelijke deel van Duitsland zijn nog merkbaar. Oostelijke deel is rustiger, minder bedrijvigheid.
Al met al een mooie fietsroute, met mooie plaatsen zoals Münster, Warendorf, Verl, Holzminden, Einbeck, Bad Gandersheim, Goslar, Ilsenburg, Lutherstadt Wittenberg en Potsdam. Berlijn is ook goed fietsbaar, maar met de Duitse zomeractie (t/m augustus) kon ik voor €9 onbeperkt gebruik maken van het openbaar vervoer.
Ik had niet het boekje van Bikeline, maar heb de route gratis hier gedownload.
Dat werkte goed. Soms week de GPS een beetje af van de bordjes, maar niet noemenswaardig. De route rijden op de bewegwijzering raad ik af, vaak ontbreken bordjes. Wel regelmatig informatieborden over de route, met een overzicht waar je bent op de route, hoogteprofiel en bezienswaardigheden in de omgeving.
In de zomer van 2021 de fietsreis Berlijn – Hardenberg gedaan. Helaas in Detmold de reis moeten afbreken omdat het thuisfront de hulp van mij inriep.
De route dus vanuit Berlijn terug gemaakt. De heenreis met de trein verliep zeer voorspoedig, vanaf Almelo 4 uur zitten en ik stond in Berlijn.
De fietsreis was werkelijk geweldig. Onderweg nog een rit met de stoomtrein in Wernigerode gemaakt, prachtig. Het begrip fietspad, radweg, is nogal ruim opgevat. Je komt van alles tegen. Prachtige fietspaden, singletracks, grind/gravel, links van de weg enzovoort. Maar door een prachtig gebied.
Zoals gezegd tot aan Detmold gekomen. Volgend jaar maak ik de route af.
Zie mijn youtubekanaal voor een videoverslag .
Wij fietsten van Antwerpen naar Berlijn. Ter hoogte van Münster pikten we in op de R1 om tot in de hoofdstad te geraken. Heel erg genoten van wat voor ons de eerste lange afstands fietstocht was. Smaakt naar meer. Ons reisverslag vind je op onze Blog
Groeten, Bart en Katrien
In oktober 2019 heb ik de R1 gefietst van Arnhem naar Berlijn, met een aanloop vanaf Amersfoort. Ik had de Bikeline-gids bij me, maar heb gefietst op de gps-tracks die je via een code in de gids kunt downloaden. Ik heb het erg naar m’n zin gehad, op een tocht met twee verschillende gedaantes. Tot de Harz is het zacht glooiend land met kleine dorpen en een enkele stad. Niet saai, maar ook niet heel bijzonder – dat had wat spannender gemogen. Ik vond het zonde om alleen langs de Harz, het enige gebergte op de R1 tot Berlijn, te fietsen dus heb ik tussen Goslar en Thale een alternatieve route genomen. Via een stuwmeer eerst naar Torfhaus, Braunlage en de voormalige Innerdeutsche Grenze naar Schierke. Toen naar de top van de Brocken (1141 meter) die – ik had geluk – niet in mist gehuld was. Via een bosweg weer naar beneden en langs Elbingerode en de Bode (rivier) naar Thale, waar ik de R1 weer oppikte. Een geweldig stuk dat ik niet had willen missen. Na de Harz wordt de route anders. Het deel door de voormalige DDR vond ik mooier en avontuurlijker. Er zit meer rust in het landschap, in de dorpen en in de mensen. Als je met de mensen onderweg praat, lijkt de Wende nog maar kort geleden.
In weerwil van het cliché vond ik de wegen in het oosten niet slechter dan die in het westen. Ze zijn anders, soms primitiever, maar daar staan de autovrije en goed geasfalteerde fietspaden in de deelstaat Brandenburg tegenover. Kasseien in de dorpen en de, ehm, denderende Waldwege kom je overal tegen, in het westen en in het oosten. Je rijdt relatief veel onverhard en vooral slecht onverhard, maar op m’n 37mm-banden kwam ik overal. Split en gravel kunnen voor banden weinig kwaad, maar zorg voor voldoende bandenspanning om je velgen te sparen. Campings zijn schaars op de route, ik kampeerde maar vier van de negen nachten. Neem cash mee, pinnen kan lang niet overal. En een regenjas. Het verhaal van m’n tocht (en wat achtergrondinformatie) staat op Naar Berlijn – Laat voor het eten
Mooi verslag, en ik ben door jou overtuigd om ook dwars door de Harz te gaan, en niet er langs!
In juni 2019 van Biddinghuizen naar Berlijn gefietst. We hadden het boekje van Bikeline, de app van de fietsvakantiewinkel en een gps, en verder is de route goed bewegwijzerd, verdwalen zat er niet in. De eerste 2 overnachtingen in StayOkay en hotel verder gekampeerd. We hebben ontzettend genoten van de reis, dagafstanden gemiddeld 70 a 80 km. 14 fietsdagen en onderweg 2 rustdagen. Er is wat klimwerk maar meestal goed te doen. Wel het een en ander losgetrild door de onverharde wegen en kinderkopjes, maar met tie-wraps alles bij elkaar kunnen houden. Onderweg een blog bijgehouden.
Juni 2019, Europa Radweg 1 Biddinghuizen naar Berlijn
Afgelopen meivakantie met mijn zoontje van 11 in 9 dagen van Oldenzaal via Münster de R1 naar Berlijn gefietst. Heel erg genoten. Het vergt wat doorzettingsvermogen, met name in de Harz, maar het is gelukt. Op sommige plaatsen is de route niet erg logisch. Zo is de route nu door Guetersloh in plaats van er langs. Geen verbetering. Ook bij Blankenburg werden we onaangenaam verrast met een enorme stijging. Hadden we vanaf Wernigerode 13 km in 1,5 uur gereden. Vervolgens maar wat stukken afgesneden om toch aan onze kilometers te komen. Bikeline is geen aanrader. R1-radweginfo deel 4 was prima inclusief de GPS. 1:60.000
Houd in Saksen Anhalt rekening dat er in de kleine dorpen geen Konditorei-en zijn. ’s ochtends goed ontbijten!!
Wij fietsten in juni/juli 2017 van Malden (Nijmegen) naar Berlijn via de R1. Een fijne route met de nodige afwisseling en zeker niet te zwaar.
Een uitgebreid verslag (met veel foto’s) is hier te vinden: Op de fiets naar Berlijn – een terugblik