Fietsen naar Berlijn
Vanaf Enschede of Coevorden oostwaarts
Route van Kees Swart
‘Fietsen naar Berlijn’ begint in Enschede of Coevorden en loopt via het Teutoburgerwoud, Hamelen, Braunschweig, Brandenburg en Potsdam naar Berlijn. De route wordt in oostelijke richting beschreven, maar is met behulp van de gps-tracks ook makkelijk andersom te fietsen.
De route
Onderweg worden regelmatig andere fietsroutes gekruist of genaderd, zoals de R1, de Hanzefietsroute, de Weserradweg en de Elberadweg. Naast deze bekende routes is ‘Fietsen naar Berlijn’ een compleet nieuwe route met veel landschappelijke afwisseling, een route die cultuurhistorische hoogtepunten en fraaie binnensteden niet links laat liggen maar juist opzoekt, een route die geen gebrek heeft aan kampeermogelijkheden en die ook in stedelijke gebieden zo min mogelijk langs drukke wegen loopt. Zelfs in Berlijn is de route opvallend groen en grotendeels autovrij door gebruik te maken van nieuwe vrij liggende fietspaden en groenstroken die er na de val van de Muur zijn gekomen.
De hoofdroute is 740 km lang en gaat over rustige wegen en paden. Zo’n 300 km is autovrij en 90 km is onverhard. In het Teutoburgerwoud, het Lipper Bergland, het Weserbergland en het Hildesheimer Wald zijn wat klimmetjes, die nooit lang duren. Voorbij Hildesheim is de route grotendeels vlak. Naast de routebeschrijving geeft de gids veel (cultuur)historische wetenswaardigheden, informatie over bezienswaardigheden onderweg, tips voor fietsers die ook met de trein willen reizen, suggesties voor het combineren met andere fietsroutes, nuttige internetadressen, een overzicht van campings en weblinks naar andere overnachtingsmogelijkheden.
Praktische informatie
Een groot deel van de route is min of meer vlak. Waar de route door uitlopers van het Duitse middelgebergte gaat, zoals het Teutoburgerwoud, het Lipper Bergland, het Wesergebergte en het Hildesheimer Wald, moet regelmatig enkele kilometers worden geklommen. Hellingpercentages kunnen daar oplopen tot rond 10%, maar het hoogteverschil dat overbrugd moet worden is zelden meer dan 100 m. Vergelijkbaar met fietsen in Zuid-Limburg en minder zwaar dan de Ardennen. Enkele alternatieve trajecten zijn wat zwaarder.
Een andere uitdaging kan het wegdek zijn. Bospaden kunnen variëren van goed ingereden grind, dat bij droog weer nauwelijks onderdoet voor asfalt, tot een mix van kapotgereden stenen, hoogliggende boomwortels, erosiegeulen en modderpoelen na hevige regenval. Ook verharde wegen kunnen sterk variëren: van perfect asfalt tot schots en scheef liggende keien uit het begin van de 20e eeuw. Duitse fietsers lijken zich er niet zoveel van aan te trekken en kiezen vaak voor wat dikkere banden, die niet keihard worden opgepompt. (De auteur van deze gids heeft meestal op 50 mm brede Big-Apple-banden – van Schwalbe – gefietst, met een bandenspanning van 3 à 4 bar). Wie hier met racebandjes wil gaan fietsen, zal stukken moeten lopen, maar op een gravelbike met wat bredere banden (vanaf 32 mm, liever nog dikker) of een solide vakantiefiets is deze route goed te doen.
Naast de gids is een overzichtskaart van de doorkruiste gebieden handig, maar niet strikt noodzakelijk. Wie een gps-apparaat van Garmin gebruikt, heeft veel aan de digitale OpenFietsMap (hier gratis te downloaden: https://www.openfietsmap.nl/downloads/germany).
De beginpunten van de route – Enschede of Coevorden – zijn goed per fiets bereikbaar, zo nodig met behulp van het netwerk van fietsknooppunten (www.fietsnet.be).
Ook per trein zijn veel plaatsen langs de route goed bereikbaar. Tussen Amsterdam en Berlijn rijdt om de 2 uur een rechtstreekse intercity met fietsplaatsen (die gereserveerd moeten worden); tussen Hengelo en Bielefeld rijdt elk uur een regionale trein met een groot aantal (niet-reserveerbare) fietsplaatsen.
Deze route is te combineren met de volgende routes:
- EuroVelo 2/D3/R1: bij Detmold (oostwaarts of terug naar Nederland) en in Berlijn (naar Polen)
- Hanzefietsroute: bij Detmold zuidwaarts richting Sauerland, Keulen en Roermond
- Weser Radweg: in Hamelen noord- of zuidwaarts
- EuroVelo 13/IJzeren Gordijn: in Bad Helmstedt noord- of zuidwaarts
- Elbe Radweg: in Rogätz (richting Praag) en Tangermünde (richting Hamburg)
- D11 Ostsee-Oberbayern: in Potsdam noord- of zuidwaarts
Routeboekjes bestellen
Meer informatie over het bestellen en donateursvoordelen
GPS-track downloaden
Deze route is niet van Europafietsers. Voor GPS- en andere informatie verwijzen we naar de website van de maker.
Deel deze route
Foto album
Ervaringen van fietsers
Wil je graag vertellen waarom je deze route leuk vond, wil je anderen laten delen in wat je beleefde of wil je met ons een blog delen? Vul dan hieronder je ervaring in.
Heb je vragen over de route, dan kun je (als je donateur bent) beter je vraag stellen op het Forum, daar is het makkelijker om met anderen in contact te komen. Of je stuurt je vraag in via Contact - onderwerp Algemeen.
Deel jouw ervaring
Wij hebben de route naar Berlijn gefietst, van 10 tot 22 juli. Zonder hulpmotor en met alle overnachtingen op campings. Navigatie: Pocket Earth Pro.
Mooie route, wij hebben geen asfaltalternatieven gereden.
Het is inderdaad vooral autovrij. Voor het rijden met (jongere) kinderen zouden we delen van de route niet aanbevelen. Steil, onverhard, mul zand op vitale plekken: het is soms oppassen geblazen.
Zelf hebben wij er met z’n tweeën veel plezier aan beleefd. Fijn dat iemand een dergelijke route uitzoekt, compleet met overnachtingsplekken!
We fietsten met over het algemeen matige zomerse temperaturen, af en toe regen. En altijd flinke wind mee.
Tijdens onze rit ontstond er commotie over de ‘leeuw’ ten zuidwesten van Berlijn. Net toen wij de betreffende bossen zouden infietsen. Gelukkig bleek het loos alarm en konden we de route van Swart gewoon blijven vervolgen.
Wat een fantastische route! Ik heb m gereden van 26-04-23 (ja gevlucht voor koningsdag) tot 02-05-23. Daarna heb ik nog een aantal dagen op de prachtige camping in Potzdam gestaan.
Voor mij dé perfecte combinatie van gravel asfalt en tussen door leuke dorpjes en bakkertjes/cafetjes (op soms de meest rare plekken). De gravel stukken en de stukken bos waar je soms uren (bijna) niemand tegen komt maken de route lekker avontuurlijk.
Ik raad deze route aan iedereen aan! Al denk ik wel dat enige ervaring op de fiets wenselijk is bij deze route!
Ik vertrek a.s maandag. Vraagje: op welke camping in Potsdam heb je gestaan. Hoe doe je het met de bagage in geval je een dagje naar Berlijn fietst?
Allereerst grote dank aan Kees die deze route heeft vorm gegeven. Een prachtige combinatie van natuur, landschap, historie en cultuur. Ik heb een route-indeling gemaakt zodanig dat ik dagelijks tussen 100 en 120 km uit kwam en eindigde in meestal een interessante plaats. Ben op Koningsdag vertrokken en het was fijn telkens in een gewoon bed te kunnen slapen. ‘s-Nachts vroor het net niet en overdag waaide er steeds een oostenwind. Ik reed een iets aangepaste versie, vertrok vanuit Tilburg met een eerste stop in Xanten en een tweede in Munster. Vandaar reed ik naar Bielefeld en volgde van daar af de door Kees bedachte route. In totaal reed ik 875 km in acht fietsdagen (niet elektrisch ondersteund). Elke dag was anders voor wat betreft landschap en natuur. Bij elkaar reed ik volgens Komoot zo’n 30% van de kilometers over een mix van onverharde, grove split, harde gravel en kasseienwegen. Dat vraagt niet alleen wat van je materiaal maar waar deze wegen omhoog gaan ook wat van je conditie en naar beneden wat van je stuurmanskunst. Ook is het fijn als je in je uppie op je gemak bent als je eens een paar uur niemand ziet. Mijns inziens geen route voor wie alleen gewend is aan prachtig vlak asfalt van fietscafe naar fietscafe. Ik heb genoten en moet er niet aan denken zo’n route zonder navigatie te moeten doen.
Hoi ad heb je voor mij de GPS lijkt mij een mooie tocht om te doen in juni met mijn vrouw.
Ik heb deze fietsroute in augustus 2022 in omgekeerde richting afgelegd. Van Berlijn naar Enschede, dus. Het was een mooie, afwisselende route, langs prachtige, middeleeuwse stadjes en dorpjes. Heb vaak mijn ogen uitgekeken. Wel vond ik de onverharde stukken soms erg pittig op mijn fiets (met tent en bepakking), zeker wanneer het steile klimmetjes (op grindpaden) of zandwegen (waar je eigenlijk moest lopen) betrof. Ook bleken niet alle campings open toen ik daar aankwam. Zo was de camping in Lemgo permanent gesloten en een andere camping alleen open in het weekend. Tipje voor andere fietsers om van tevoren even te bellen dus! Verder veel dank aan Kees voor het uitstippelen van deze mooie route, heb een prachtige tijd gehad op de fiets!
Hoi Mirjam,
Ik heb eigenlijk dezelfde vragen als Frans en Pierre.
Zou je mij ook kunnen antwoorden a.u.b. ? Alvast bedankt. Groetjes Jacques
Dag Mijam,
Wij vertrekken op 2 juni met de nachttrein naar Berlijn en zouden graag ook in “omgekeerde” richting willen fietsen. Was het boekje dan handig?
Mvg,
Pierre
Hoi Mirjam,
Ik denk er over om volgend jaar Juni deze route te fietsen, wil ook graag in Berlijn starten.
Hoeveel dagen heb je er over gedaan? Zelf kampeer ik niet, weet je of er genoeg overnachting mogelijkheden zijn op de route?
Bedankt voor je info!
Gr Frans
Mijn vrouw en ik hebben deze route gefietst in juli 22. We vonden het een erg afwisselende en toegankelijke route met prima voorzieningen. De route is niet te zwaar. Er zijn wel wat hellingen in het Teutoburgerwald, maar niet erg lang of steil en het is één van de meest autovrije routes die we ooit gedaan hebben. Er zijn ook regelmatig mogelijkheden om iets te drinken of inkopen te doen. En er liggen vele campings op de route. Ook zeer geschikt dus om met kinderen te doen.
Het klopt wel dat er regelmatig stukken onverharde weg in de route zitten, maar overwegend zijn dat goed befietsbare grindwegen (we hadden wel droog weer). En het zijn vaak pareltjes, midden door de velden of bossen. Als er moeilijkere stukken zijn dan voorziet het routeboekje vaak alternatieven via asfalt maar die hebben we dus zelf niet gedaan.
Algemeen mooie afwisseling tussen natuur en cultuur en heel gemoedelijk. Voor ons mocht het soms wat avontuurlijker, maar dat is uiteraard persoonlijk en sterk gebonden aan het landschap.
Onze dank aan Kees Swart om deze prachtige route uit te stippelen. We raden iedereen aan zeker het routeboekje te kopen. De routebeschrijving is erg duidelijk en het geeft heel wat leuke tips & achtergrondinfo.
Zijn er ook GPX bestanden beschikbaar van deze route naar Berlijn. Wij willen de route op navigatie gaan rijden.
Beste Monique.
Hierboven bij de route staat dat je ze op de website van de maker kunt downloaden. Dat is deze pagina: https://www.recreatief-fietsen.nl/fietsennaarberlijn/menu-fietsgids-fietsen-naar-berlijn/gps2
Al 12 jaar geleden hebben mijn vrouw en ik de route naar Berlijn gefietst. Wij stellen prijs op een echt bed en konden altijd makkelijk iets vinden via de Bett und Bike app van de ADFC. Dat kan nog steeds.
Mijn zwager en ik hebben behoorlijk wat fietservaring, we hebben nu bijna 500km vd route naar Berlijn gereden. Zelden zoveel zitten stuiteren op de fiets. Veel bospaden, grof puin wegen, hobbelasfalt en kasseien etc. We rijden op Koga toerfietsen met bagage. De voordrager ophanging is ultiem getest. Ons idee is dat de hoofdroute meer geschikt is voor mountainbikers en sommige delen beter zonder bagage.